මූල්‍ය සාක්ෂරතාව යනු බුද්ධිමත් ආකාරයකින් මුදල් කළමනාකරණය කරන්නේ කෙසේදැයි දැන ගැනීමයි. එය අපගේ දෛනික ජීවිතයේ අපට අවශ්‍ය මූලික දේවල් වන මුදල් උපයන්නේ කෙසේද, වියදම් කරන්නේ කෙසේද, ඉතිරි කරන්නේ කෙසේද, ණයට ගන්නේ කෙසේද සහ ආයෝජනය කරන්නේ කෙසේද යන්න තේරුම් ගැනීමයි. මූල්‍ය සාක්ෂරතාව ඇති පුද්ගලයෙකුට මුදල් සම්බන්ධයෙන් හොඳ තීරණ ගැනීමට දැනුම සහ කුසලතා ඇත. මෙය වැදගත් වන්නේ මුදල් අපගේ ජීවිතයේ සෑම කොටසකටම පාහේ බලපාන බැවිනි.
බොහෝ අය මුදල් උපයන නමුත් එය හොඳින් භාවිතා කරන්නේ කෙසේදැයි නොදනිති. නිදසුනක් වශයෙන්, සමහර අය තම සියලු ආදායම් ඉක්මනින් වියදම් කරන අතර පසුව ඔවුන්ට හදිසි අවස්ථාවක් ඇති වූ විට ගැටලුවලට මුහුණ දෙති. තවත් සමහරු පොලිය ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය තේරුම් නොගෙන ණය ලබා ගන්නා අතර පසුව ඔවුන්ට ණය ආපසු ගෙවීමට අපහසු වේ. මූල්‍ය සාක්ෂරතාව අපට මෙම ගැටලු වළක්වා ගැනීමට උපකාරී වේ.
මූල්‍ය සාක්ෂරතාව යනු පොහොසත් වීම නොවේ. එයින් අදහස් කරන්නේ ඔබ සතුව දැනටමත් ඇති මුදල් සමඟ ඥානවන්තව කටයුතු කිරීමයි. ඔබේ වියදම් සැලසුම් කිරීම, ඔබේ ආදායමෙන් කොටසක් ඉතිරි කිරීම සහ අනවශ්‍ය ණය වළක්වා ගැනීම ඒයට ඇතුළත් වේ. උදාහරණයක් ලෙස, ඔබ මාසික අයවැයක් සකස් කරන්නේ කෙසේදැයි දන්නේ නම්, ඔබට ඔබේ වියදම් පාලනය කළ හැකිය. ඔබ සෑම මසකම කුඩා මුදලක් ඉතිරි කළහොත්, ඔබට අනාගතය සඳහා මුදල් ලැබෙනු ඇත.
මූල්‍ය සාක්ෂරතාවට බැංකු, ක්‍රෙඩිට් කාඩ්පත් සහ රක්ෂණ පිළිබඳ දැනුම ද ඇතුළත් වේ. මෙම සේවාවන් ආරක්ෂිතව භාවිතා කරන්නේ කෙසේදැයි එය අපට උගන්වයි. ණයක් සඳහා කොන්දේසි කියවන්නේ කෙසේදැයි අප දන්නා විට, ණය ගිවිසුම් අත්සන් කිරීමට පෙර අපට අවදානම් තේරුම් ගත හැකිය. ඉතිරිකිරීමේ ගිණුම් හෝ ස්ථාවර තැන්පතු ගැන අප දන්නා විට, අපට අපගේ මුදල් ටිකෙන් ටික වර්ධනය කර ගත හැකිය.
මූල්‍ය සාක්ෂරතාවෙහි තවත් කොටසක් වන්නේ වංචාවෙන් ඔබව ආරක්ෂා කර ගැනීමයි. අද බොහෝ අය මාර්ගගත බැංකුකරණය සහ ඩිජිටල් ගෙවීම් භාවිතා කරති. මූලික දැනුමක් නොමැතිව, මිනිසුන්ට පහසුවෙන් වංචාවන්ට ගොදුරු විය හැකිය. ඔබේ PIN අංකය බෙදා නොගැනීම, OTP නිවැරදිව භාවිතා කිරීම, two-factor verification වැනි සරල ආරක්ෂක පියවර ඉගෙනීම මූල්‍ය සාක්ෂරතාවෙහි කොටසකි.
පාසල්, සේවා ස්ථාන සහ පවුල් යන සියල්ලටම මූල්‍ය සාක්ෂරතා අධ්‍යාපනයේ කාර්යභාරයක් ඇත. කුඩා කල සිටම මුදල් කළමනාකරණය ගැන ඉගෙන ගත යුතුය. වැඩිහිටියන් නව මූල්‍ය මෙවලම් සහ අවස්ථා ගැන ඉගෙන ගත යුතුය.
අවසාන වශයෙන්, මූල්‍ය සාක්ෂරතාව නිදහස සහ ආරක්ෂාව ගැනය. ඔබේ මුදල් කළමනාකරණය කරන්නේ කෙසේදැයි ඔබ දන්නා විට, ඔබට අඩු ආතතියක් සහ වැඩි විශ්වාසයක් ඇත. ඔබේ දරුවන්ගේ අධ්‍යාපනය, ඔබේ සෞඛ්‍ය අවශ්‍යතා හෝ ඔබේ විශ්‍රාම ගැනීම සඳහා ඔබට සැලසුම් කළ හැකිය. මූල්‍ය සාක්ෂරතාව බැංකුකරුවන්ට හෝ ව්‍යාපාරිකයින්ට පමණක් නොවේ. එය සෑම කෙනෙකුටම අදාළය.
Link to the English article is below
